چگونه عدم شفافیت در خدمت لابی‌گران دخانیات عمل می‌کند؟
در سال ۲۰۱۹، شاخص جهانی مداخله صنعت دخانیات[1] (GTI) ده‌ها نمونه از لابی‌گری صنعت دخانیات را افشا کرد. تقریباً در همه این موارد، صنعت دخانیات تلاش کرده است تا سیاست‌هایی را به نفع منافع تجاری خود و بر خلاف قوانین واپایش دخانیات تغییر دهد. لابی‌گران دخانیات، دولت‌ها را تحت تأثیر قرار داده‌اند تا سیگار را برای مصرف‌کنندگان ارزان کنند، محصولات جدیدتر را آسان‌تر در دسترس مشتریان قرار دهند و محدودیت‌های بازاریابی مرتبط با مضرات این صنعت برای سلامت عمومی را تضعیف کنند. این مثال‌ها تنها بخشی از آنچه در واقع اتفاق می‌افتد را نشان می‌دهد.
شاخص‌های GTI در هر کشور توسط گروه‌های جامعه مدنی محلی با استفاده از شواهد عمومی تهیه می‌شود. به دلیل ماهیت غالباً مبهم لابی‌گری، مسلم است که لابی‌های تنباکو بیشتری در حال وقوع است که توسط مردم شناسایی نمی‌شود و بنابراین ثبت نمی‌شود.
ازآنجایی‌که اکثر کشورها قوانین شفافیت لابی را ندارند، آنچه پشت درهای بسته اتفاق می‌افتد، به صورت یک راز باقی می‌ماند. مردم ممکن است نتوانند ببینند صنعت چگونه بر سیاست‌ها تأثیر می‌گذارد، اما بیشترین تأثیر را از آن می‌گیرد.
لابی صنعت دخانیات
لابی‌گری یکی از راه‌هایی است که صنعت دخانیات از آن برای مداخله در سیاست‌هایی که مصرف دخانیات را کاهش می‌دهد و از جذب جوانان از محصولات اعتیادآور جلوگیری می‌کند، بهره می‌گیرد. لابی‌ها ممکن است مستقیماً برای یک شرکت دخانیات یا برای یک متحد صنعتی کار کنند و متحدین گروه‌های پیش‌رو، و یا اشخاص ثالثی هستند که از سیاست‌های دوستدار صنعت دفاع می‌کنند.
لابی‌ها اغلب با افزایش مالیات بر تنباکو، بسته‌بندی ساده برای محصولات تنباکو و مقررات پیرامون محصولات تنباکوی گرم شده و سیگارهای الکترونیکی مبارزه می‌کنند. آنها همچنین از محیط‌های تجاری حمایت می‌کنند که به این صنعت اجازه می‌دهد بدون محدودیت فعالیت کند.
چگونه لابی‌ها تلاش می‌کنند تا شرایط مطلوبی را برای صنعت دخانیات ایجاد کنند؟
یک گزارش دیدبان جهانی صنعت تنباکو[2] (STOP) در مورد لابی‌گری در اتحادیه اروپا به چندین تاکتیک اشاره کرده است. محققان شواهدی از این صنعت در زمینه لابی‌گری پیدا کرده‌اند:
1. راه‌اندازی و ترویج تحقیقات که در مورد اجماع علمی در مورد تنباکو تردید ایجاد می‌کند.
2. تلاش برای به تعویق انداختن اجرای مقررات جدید؛
3. خود را قربانی مقررات بیش از حد و فعالیت‌های قاچاق نشان می‌دهند.
4. انتقاد علنی از طرف‌داران واپایش دخانیات و کنوانسیون چارچوب سازمان جهانی بهداشت در مورد واپایش دخانیات؛
5. حمایت از محصولات جدیدتر اعتیادآور؛
چگونه لابی‌ها منافع صنعت را در سراسر جهان ترویج می‌کنند؟
شاخص تداخل جهانی صنعت دخانیات در سال ۲۰۲۳ که توسط «مرکز جهانی حکمرانی خوب در واپایش دخانیات»[3] تهیه شده است، چندین نمونه نگران‌کننده از لابی‌گری را گزارش می‌کند که معمولاً در مورد محصولات جدیدتر تنباکو و نیکوتین این صنعت است. این مثال‌ها نه‌تنها تأثیر صنعت بر سیاست‌گذاری را نشان می‌دهد، بلکه شیوه‌ای چندپاره و گاهی غیرمستقیم اعمال این تأثیر را به نمایش می‌گذارد.
در گرجستان، انجمن تجاری گرجستان (BAG) که یکی از لابی‌های اصلی شرکت فیلیپ موریس اینترنشنال (PMI) در گرجستان است، در لابی‌گری برای ترویج محصول تنباکوی گرم‌شده PMI، شرکت داشته است. به صورتی که BAG یک پیشنهاد قانونی در مجلس برای کاهش مالیات بر محصولات تنباکوی گرم شده اعتیادآور و سیگارهای الکترونیکی و قانونی کردن تبلیغ آنها ارائه کرد.
در کنیا، شرکت بریتیش امریکن تنباکو(BAT)، ادعا کرد که با دولت لابی کرده است تا ممنوعیت کیسه‌های نیکوتین را در سال ۲۰۲۰ لغو کند. اگرچه هیچ اطلاعات عمومی در مورد این لابی وجود ندارد، با این حال، BAT اعلام کرد که با وزارت بهداشت کنیا برای معرفی مجدد محصول کیسه نیکوتین خود، Lyft که در سطح جهانی با نام Velo شناخته می‌شود، به توافق رسیده است.
یکی دیگر از اهداف مکرر لابی، مالیات بر تنباکو است. یک روایت رایج در صنعت دخانیات این است که افزایش مالیات بر تنباکو منجر به افزایش تجارت غیرقانونی تنباکو می‌شود. بر اساس این روایت، شرکت‌های دخانیات اغلب سعی می‌کنند از طریق مشارکت‌های غیرقانونی با دولت‌ها بر سیاست‌های مالیاتی تأثیر بگذارند. به‌عنوان‌مثال، در کلمبیا، PMI توافق‌نامه‌ای را با فدراسیون ملی بخش‌ها (FND) برای ارائه آموزش و کمک در زمینه فعالیت‌های ضد قاچاق دخانیات امضا کرد. گزارش شده است که PMI به FND پول داده است تا سیاست‌های ضد قاچاق را ترویج کند، و همچنین گزارش شده است که از لابی FND در کنگره علیه افزایش مالیات دخانیات سود برده است.
طبق گزارش GTI 2021گزارش شده است که این صنعت با دولت‌های اندونزی و میانمار برای حفظ دستگاه‌های مالیاتی پیچیده و ناکارآمد بر تنباکو لابی کرده است.
GTI 2021 چندین نمونه از لابی‌گری مرتبط با COVID-19 را نشان می‌دهد. درحالی‌که جهان با شیوع همه‌گیری دست‌وپنجه نرم می‌کرد و از میزان آسیبی که در پی آن می‌آمد اطمینان نداشت، لابی‌های دخانیات مشغول تلاش برای متقاعدکردن دولت‌ها بودند که تنباکو یک محصول «ضروری» است و کسب‌وکارهای تنباکو باید طبق معمول به فعالیت خود ادامه دهند.
در آوریل ۲۰۲۰ در بنگلادش، وزارت صنایع مجوز ویژه‌ای را به BAT و GTI برای ادامه تولید و توزیع سیگار، حتی در بحبوحه تعطیلی سراسری مرتبط با کووید، اعطا کرد. در ژوئن ۲۰۲۰، شهردار یکی از شهرهای برزیل که در آن شش شرکت دخانیات مستقر بودند، پس از لابی‌گری توسط متحد صنعت، انجمن کشاورزان تنباکو برزیل، به کارخانه‌های تنباکو اجازه داد تا با ظرفیت کامل کار کنند.
پیامدهای لابی دخانیات
سیاست‌هایی که مالیات دخانیات را افزایش می‌دهد، به طور مؤثر محصولات اعتیادآور جدید را تنظیم می‌کند و سایر اقدامات واپایش دخانیات را که برای محافظت از سلامت عمومی ضروری است را ترویج می‌کند. اثرات این سیاست‌ها به منافع قابل‌توجهی برای افراد و جوامع تبدیل می‌شود: کاهش مصرف دخانیات منجر به ارتقای سلامت جسمی، سلامت روان و بهره‌وری افراد می‌شود و می‌تواند وضعیت مالی آنها را نیز بهبود بخشد. در مقیاس بزرگ‌تر، کاهش مصرف دخانیات به معنای کاهش تخریب محیط‌زیست و نابرابری اجتماعی است.
اینها سیاست‌هایی است که لابی‌ها می‌خواهند متوقف کنند یا بی‌اثر کنند. به‌جای آنها، لابی‌گران سیاست‌هایی را ترویج می‌کنند که از سود صنعت دخانیات به بهای سلامت عمومی محافظت می‌کند.
نتیجه‌گیری
در مجموع، رویه‌های شرکت معظم صنعت دخانیات نشان از آن دارد که این بنگاه‌های بین‌المللی از قدرت لابی‌گری وسیعی برای تغییر قوانین و نیز تحت تأثیرگذاردن افکار عمومی و نیز سیاست‌مداران برخورار بوده و دائماً در تلاش هستند تا فضای تنفسی وسیع‌تری را برای این صنعت فراهم آورده و تضییقات محیطی و فشارهای قانونی را تا حد ممکن خنثی و بی اثر نمایند. این مهم در فقدان شفافیت رقم می‌خورد و می‌تواند روزنه‌های ورود به عرصه‌های حکمرانی را در جوامع مختلف ایجاد نماید و از طریق آن بر فرایندهای قانونی اثرگذار باشند و مسیرهای جدید را فراروی این صنعت بگشایند.
گردآوری، تهیه، تنظیم و ترجمه: در مدیریت ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت دخانیات ایران
[1] Global Tobacco Industry Interference Index
[2] A Global Tobacco Industry Watchdog
[3] the Global Center for Good Governance in Tobacco Control
