تفکر انتقادی به اعتقاد بسیاری از افراد در هر دو بعد زندگی اجتماعی و فردی، می‌تواند ضامن خوبی برای پیشرفت انسان باشد. طبق بررسی‌های انجام‌شده، اغلب افراد موفق جامعه از این ویژگی در حد بالایی برخوردار هستند زیرا این نوع تفکر موجب ارتقاء کیفیت زندگی خواهد شد.
به همین دلیل در این مطلب می‌خواهیم به این سوال بپردازیم که تفکر انتقادی چیست و چرا اهمیت دارد؟
اغلب مردم نقدکنندگی را با عیب‌جویی یکسان می‌دانند در حالیکه مترادف دانستن تفکر نقادانه یا (Critical thinking) با عیب‌جویی و بدگویی درست نیست اما در واقع تفکر نقاد عبارت است از مطرح کردن پرسش مناسب در مواجه با مسائل مختلف.
در حقیقت، اساس چنین تفکری را اندیشیدن مستقل و منعطف تشکیل می‌دهد؛ یعنی فرد بتواند به شکل مستقل از دیگران، نگاه و زاویه دید خود را نسبت به ماجرا یا مسئله پیدا کند.
درنتیجه تفکر نقاد، اندیشیدن به روشی خاص است که بر اساس آن، فرد متفکر بهترین راه حل را برای شرایطی که در آن قرار دارد، اتخاذ کرده و توانایی دفاع از اصول، ارزش ها، ایده ها و عقایدش را دارد.
فواید تفکر انتقادی
این نوع از تفکر، علاوه بر فضیلت‌های اخلاقی و فکری فراوان، دارای آثار مثبت اجتماعی، شخصی و فکری نیز میباشد. مهم‌ترین این فضیلت‌ها را در ادامه بخوانید.
- ایجاد نگاهی همدلانه نسبت به نظرات مختلف
- شجاعت فکری
- فروتنی و تواضع فکری
اصلی‌ترین توانمندی‌ها در تفکر انتقادی چیست؟
تفکر انتقادی را در خود پرورش دهیم؟
حتما این بخش را با دقت مطالعه کنید.
مهم‌ترین مهارت‌هایی که یک فرد پیش از دست یافتن به تفکر انتقادی باید در خود نهادینه یا تقویت کند عبارتند از:
- تجزیه و تحلیل: همواره یک بخش از موضوع کلی را جدا کنید و تمرکز خود را روی همان بخش نگه دارید تا بتوانید ابتدا ارتباطات مختلف را ردیابی و سپس موضوع کلی را درک کنید.
- به اجرا درآوردن استانداردها: در هر موضوعی یکسری شاخص و ویژگی مصوب وجود دارد که به شما کمک می‌کنند قضاوت بهتری از آن به دست آورید.
- تمییز دادن: شباهت‌ها و تفاوت‌های بین اشیا و موقعیت‌های مختلف را با ریزترین دقت و تمرکز روی جزئیات ببینید تا درک شما کامل‌تر شود.
- جستجو و بررسی اطلاعات: منابع مختلف را بررسی کنید تا مدرکی موثق از هر آنچه که مسئله نسبت به آن طرح‌شده، به دست آورید. این تحقیقات میدانی، نظری و تاریخی هستند.
- پیدا کردن استدلال منطقی: طبق تمام مراحل قبلی، حالا باید به یک جمع‌بندی و نتیجه‌گیری فردی برسید و موضع خود را مشخص کنید.
- پیش‌بینی و تخمین: تصمیم یا موضع شما عواقبی به همراه دارد که در این مرحله باید به خوبی هر قسمت را تخمین بزنید و بسنجید که سود بیشتر است یا زیان؟
- تبدیل علم و دانش: تبدیل یا تغییر کاربرد مفاهیم مختلف در موضوعات متفاوت که این بررسی به خلاقیت بیشتر ذهن کمک می‌کند.
نقش تفکر انتقادی در پیشرفت شغلی
یکی از ضروری‌ترین مؤلفه‌های موفقیت شغلی و حرفه‌ای، برخورداری از مهارت تفکر انتقادی است
زیرا مطالعات نشان می‌دهد، افراد شاغلی که از تفکر انتقادی بهره مند هستند، دارای نفوذ بیشتری میان سایرین میباشند. از سوی دیگر، آن ها افرادی دانا محسوب می‌شوند.
این افراد با ارزیابی صحیح اطلاعات، روابط و رفتار همکاران خود، تصمیمات بهتری اتخاذ می‌کنند. آن ها با طرح پرسش های نقادانه در زمان بروز هر نوع مسأله تنش زای دیگر، از استدلال های منطقی بهره برده و میزان تصمیمات موفقیت آمیزشان چندین برابر افزایش خواهد یافت.
یادتان باشد تفکر انتقادی راه درست بهره‌برداری از اطلاعات جدید را در مقابلمان قرار می‌دهد.
برداشتی از سایت Roshdana